devi nirrutee

• 
  विश्वरुपे निर्ॠते
• "विश्वरुपे निॠते , तुला प्रणाम असो,
  हे लोहमय पाश मोकळे कर;
  यम व यमीसह तू
  या सर्वोच्च स्वर्गावर आरोहण कर.
  देवी निर्ॠते , तू ज्या पाशांनी
  न सोडण्यासाठी याचा गळा बांधलास,
  ते मी जणू काय आयुष्याच्या मध्याह्नीपासून मोकळे करीत आहे;
  मग बंधमुक्त होऊन जग व अन्नग्रहण कर.
  जिच्या क्रूर मुखात मी
  पाशविमोचनार्थ होम करतो,
  ज्या तुला "भूमि' म्हणून जन जाणतात,
  त्या तुला "निर्ॠते' म्हणून मी सर्वतोपरी ओळखतो.
  ना हवन ना यज्ञ करणाऱ्याला तू शोध,
  चोर व डाकूंच्या रस्त्याने तू जा;
  आम्हाला सोडून दुसऱ्याला तू शोध, तो तुझा रस्ता आहे,
  देवी निर्ॠते , तुला प्रणाम असो.
  देवी निर्ॠतेला वंदन करणारा मी,
  पिता जसा पुत्राला, तसा मी तिला माझ्या शब्दांनी थकवून सोडतो;
  विश्वातल्या सर्व जातमात्रांना ती जाणते,
  आणि डोक्याडोक्याला मात्र ही उद्‌गाती ओळखते.
  (गण-) धनाची निधान व संग्राहक,
  विश्वातली यच्ययावत्‌ (चराचर)रुपे जाणणारी सर्वज्ञ,
  सत्यधर्मा सविता देवाप्रमाणे,
  इंद्रासारखी, ती चौरस्त्यावर उभी राहाते''
  तैत्तिरीय संहिता 4.2.5
• 
  संदर्भः दास शुद्राची गुलामगिरी, भाग-1
  कॉ. शरद पाटील